Raport

z ewaluacji wewnętrznej

 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

 W OPINOGÓRZE GÓRNEJ

prowadzonej w 2013/2014 r.

Realizacja procesów edukacyjnych zorganizowanych w sposób sprzyjający uczeniu się.

- analiza wyników badań

Opracowały: Grażyna Bajgier i Elżbieta Grzejda

Spis treści                                                                                                                strona

 

• Wstęp……………..………………………………………….  str. 3
• Opis metodologii   ………...……………………………….   str. 4
• Wyniki ewaluacji……………………………………………. str. 5
• Wnioski, rekomendacje ………….. …………………….….str. 12

 

WSTĘP

 

W roku szkolnym 2013 / 2014 zgodnie z Planem nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły Podstawowej   w Opinogórze Górnej przeprowadzono ewaluację wewnętrzną.

 

Przedmiotem ewaluacji wewnętrznej była:

1. Realizacja procesów edukacyjnych zorganizowanych w sposób sprzyjający uczeniu się.

 

I. Przyjęto następującą definicję ewaluacji:

• Ewaluacja – praktyczne badanie oceniające.
• To badanie czegoś w celu wydania sądu o jego wartości, jakości, ważności czy stanie i w odróżnieniu od badań naukowych stanowi rodzaj badania praktycznego.
• Istotą badań praktycznych jest cel, dla którego są podejmowane: mają one pomóc w usunięciu praktycznych trudności, a nie powiększyć czy skontrolować wiedzę teoretyczną. (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie sprawowania nadzoru pedagogicznego( Dz. U Nr 168, poz. 1324  ze zm. z dnia 13 maja 2013 r.).

 

OPIS EWALUOWANEGO PRZEDMIOTU

 

Cel ewaluacji:

 

Zebranie informacji na temat,  czy organizacja i realizacja procesów edukacyjnych w szkole sprzyja uczeniu się.

 

OPIS EWALUACJI

Badanie zostało zrealizowane w okresie wrzesień 2013 r. – maj 2014 r. przez Zespół ds. ewaluacji.

W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z kilku źródeł – od  dyrektora, nauczycieli, uczniów. Dokonano także analizy dokumentów związanych z przedmiotem badania. 

            Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji  papierowej), jakościowe (wywiad indywidualny),  analizę dokumentów: statut, plany wynikowe, rozkłady materiałów, arkusz organizacyjny szkoły, plan lekcji, protokoły posiedzeń RP, opinie PPP, dokumenty opieki pedagogiczno- psychologicznej, plan doskonalenia  zawodowego nauczycieli.

Zestawienie metod, technik doboru próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.

Wywiad indywidualny został przeprowadzony po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.

 

kategoria badanych/ źródło danych	metoda/ technika	sposób doboru próby	wielkość próby
uczniowie	ankieta	losowo	105
nauczyciele	ankieta	wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkole	17
dokumentacja	analiza dokumentów	dokumentacja związana z przedmiotem ewaluacji	nie dotyczy
Dyrektor szkoły	wywiad	Dyrektor szkoły	1

 

Przeprowadzono ewaluację wyczerpującą, to znaczy, że badaniu poddano wszystkich dostępnych respondentów. Zastosowano zasadę trafności, rzetelności i triangulacji  (ma za zadanie potwierdzić, że niezależne pomiary nie są sprzeczne).

 

Dokonując  ewaluacji Zespół poszukiwał odpowiedzi na pytania kluczowe,  dotyczące  stopnia spełniania wymagania 2 „Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się”  zawartego  w Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie  nadzoru pedagogicznego  ( Dz. U Nr 168, poz. 1324 ze zm.)

 

Pytania kluczowe:

1. Czy w szkole planuje się i odpowiednio organizuje pracę dydaktyczną?

 

      1.2 W jaki sposób analizuje się i modyfikuje procesy edukacyjne?

 

1. Czy i w jaki sposób nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się?

 

      2.2 Czy i w jaki sposób analizowane są efekty uczenia się

 

 

ANALIZA WYNIKÓW BADANIA

Czy w szkole planuje się i odpowiednio organizuje pracę dydaktyczną?

Wszyscy nauczyciele w ankietach zgodnie stwierdzili, że w szkole planuje się i organizuje pracę dydaktyczną. Jako przykłady dokumentów służących planowaniu procesu edukacyjnego wskazali na arkusz organizacyjny szkoły, plany wynikowe, rozkłady materiałów, wymagania programowe na poszczególne oceny z przedmiotów, statut szkoły, plan lekcji, program wychowawczy i profilaktyczny szkoły, Jako inne, wymienili KIPU, opinie i  orzeczenia Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. Potwierdza to dyrektor szkoły wskazując dodatkowo na coroczne opracowywanie szkolnych planów nauczania, harmonogramu uroczystości szkolnych, wykazu zajęć dodatkowych dla nauczycieli, organizację zajęć dodatkowych dla uczniów z trudnościami i uzdolnionych w ramach pomocy psychologiczno – pedagogicznej. Nauczyciele realizują na tych zajęciach autorskie programy opracowane zgodnie z indywidualnymi potrzebami naszych uczniów.

Uczniowie (96% ) podają, że są  zapoznawani z planem lekcji na początku roku szkolnego; 88% uczniów potwierdza, że jest zapoznawana ze zmianami planu lekcji na bieżąco, 5% twierdzi, że nie jest zapoznawana ze zmianami planu, 7%, twierdzi, że czasami. Z analizy dokumentów – statut szkoły wynika, że nauczyciele mają określone w statucie zadania związane z planowaniem  pracy dydaktycznej. Planowanie i organizacja procesów edukacyjnych pozwala zaspokoić indywidualne potrzeby uczniów: wyrównywać braki, rozwijać uzdolnienia. 76 (72%) badanych uczniów uważa, że w szkole można rozwijać swoje zainteresowania i zdolności, – 28 badanych (27%) twierdzi, że tylko niektóre. Uczniowie o uzdolnieniach muzycznych od br. szkolnego uczestniczą w realizacji innowacji pedagogicznej –„ Piosenka  jest dobra na wszystko”. Nowatorskie działania szkoły kształtują u uczniów poczucie odpowiedzialności za własny rozwój i wyzwalają ich aktywność. Szkoła w realizacji procesu edukacyjnego wykorzystuje zasoby najbliższego otoczenia szkoły – muzeum , park zabytkowy do realizacji ciekawych lekcji w terenie. Planowanie i organizacja ciekawych lekcji pozwala na rozwijanie zainteresowań, uaktywnia uczniów.  Organizacja  i planowanie procesów edukacyjnych sprzyja osiągnięciu sukcesów uczniów  w konkursach: sportowych, plastycznych, bezpieczeństwa w ruchu drogowym, muzycznych, pożarniczych zarówno na terenie gminy, powiatu jak i wojewódzkich oraz ogólnopolskich. Dobra organizacja i odpowiednie planowanie procesu edukacyjnego sprzyja osiąganiu dobrych wyników na sprawdzianie zewnętrznym. W bieżącym roku szkolnym uczniowie osiągnęli wynik średni 25,43 pkt.    Bardzo ważne w pracy szkoły jest kontakt nauczycieli i wychowawców z rodzicami, na organizowanych przez szkołę wywiadówkach zgodnie z harmonogramem. Rodzice mają również możliwość kontaktów z nauczycielami na indywidualnych spotkaniach podczas cotygodniowych dyżurów, jak również mają możliwość obserwacji zajęć podczas lekcji  otwartych.  Zapoznanie się z postępami dzieci pomaga w planowaniu ich  indywidualnego rozwoju. Nauczyciele współpracują ze sobą w planowaniu i organizacji procesu edukacyjnego pracując w radzie pedagogicznej, w zespołach problemowych zespołach wychowawców, czego efektem jest podejmowanie szeregu inicjatyw służących rozwojowi uczniów: np.  szkolne konkursy wiedzy, ortograficzny, matematyczny, historyczny, plastyczny, ekologiczny. i inne. Nauczyciele dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem  podczas lekcji otwartych, również dla rodziców.

 

W jaki sposób analizuje się i modyfikuje procesy edukacyjne?

 

            Na pytanie: Czy w szkole analizowane są procesy edukacyjne? - wszyscy ankietowani nauczyciele odpowiedzieli, że tak systematycznie. Jak wynika z ankiet i  dokumentacji wychowawców i nauczycieli analizy procesów edukacyjnych  dokonuje się  w zespołach wychowawców, poprzez  sprawdziany,  na posiedzeniach  Rady Pedagogicznej, poprzez testy diagnozujące i  raporty, testy kompetencji, sprawdziany próbne, bieżące ocenianie.

Po analizie wyników sprawdzianu zewnętrznego rada pedagogiczna podejmuje wnioski do realizacji. Wszyscy nauczyciele w zespołach przygotowują plan wdrożenia wniosków oraz analizę efektów wdrażania wniosków  jako podsumowanie pracy w roku szkolnym. Wyniki wszystkich sprawdzianów, w tym diagnoz i testów kompetencji są analizowane a wynikające z nich wnioski nauczyciele wykorzystują w swojej pracy. Na posiedzeniach podsumowujących pracę szkoły przedstawiane są efekty pracy psychologiczno – pedagogicznej – efekty zajęć wyrównawczych, rozwijających, specjalistycznych, w tym  korekcyjno – kompensacyjnych, rewalidacyjnych, logopedycznych.  Nauczyciele na podstawie analizy procesów edukacyjnych dokonują wielu zmian, modyfikują proces edukacyjny. Dotyczy to planowania pracy z całą klasą jak również pracy z poszczególnymi uczniami, którzy wymagają indywidualnego podejścia i dostosowania wymagań do potrzeb edukacyjnych. Na pytanie: Czy stosuje Pan/Pani metody i formy pracy dostosowane do możliwości i potrzeb uczniów? -   4 (24%) nauczycieli odpowiedziało tak zawsze, a 13 badanych (76%) tak, kiedy uznaję za uzasadnione.

Pani dyrektor w wywiadzie potwierdza wyżej wymienione sposoby analizy procesów edukacyjnych i podkreśla, że w szkole wykorzystuje się  analizy procesów edukacyjnych w planowaniu pracy dydaktycznej na kolejny rok szkolny  - opracowywaniu planów wynikowych, szkolnego zestawu programów nauczania, ustalaniu rodzaju i ilości godzin zajęć dodatkowych w ramach pomocy psychologiczno – pedagogicznej. Planuje się zarówno zajęcia wyrównujące jak i rozwijające uzdolnienia.

76 (72%) badanych uczniów uważa, że w szkole można rozwijać swoje zainteresowania i zdolności, – 28 badanych (27%) twierdzi, że tylko niektóre.

 

 

Czy i w jaki sposób nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się?

 

W opinii dyrektora szkoły zdecydowana większość uczniów nie posiada umiejętności uczenia się. Nauczyciele na lekcjach wyjaśniają, na czym polega skuteczne uczenie się. Realizują również programy na zajęciach dodatkowych, dotyczące rozwijania  umiejętności uczenia się. W  b. r. szk. większość nauczycieli po odbyciu cyklu szkoleń  - „Doskonalenie szansą na rozwój” przeprowadziła zajęcia z uczniami na temat nowoczesnych technik uczenia się. Odbyła się również lekcja otwarta z pokazem różnych metod uczenia się. Pani dyrektor podkreśliła, że nauczyciele podejmują wiele innych szkoleń doskonalących warsztat pracy w kierunku kształtowania u uczniów umiejętności uczenia się. Nauczyciele w ankiecie potwierdzili fakt doskonalenia  w kierunku kształtowania u uczniów umiejętności uczenia się? - 15 nauczycieli (88%) odpowiedziało, że tak systematycznie, 2 (12%) odpowiedziało, że tak. Badani wymienili takie przykłady jak: szkolenia warsztatowe „Techniki uczenia się i metody motywacji”, „Innowacja pedagogiczna”, „Ocenianie kształtujące”, „Doskonalenie szansą na rozwój”, „Praca z uczniem zdolnym” „Klucz do uczenia się”, „Akademia Profesjonalnego Nauczyciela”, współpraca z PPP, szkolenia Rady Pedagogicznej. W opinii uczniów wszyscy nauczyciele uczą jak się uczyć (88%); tylko niektórzy (11%) badanych,  a tylko  2% ankietowanych uczniów twierdzi, że nauczyciele nie uczą jak się uczyć

Zdaniem Pani dyrektor nauczyciele motywują uczniów do aktywności  poprzez stosowanie aktywnych metod uczenia, indywidualizację pracy, realizowanie projektów edukacyjnych. Potwierdzają to ankietowani nauczyciele. 76% badanych twierdzi, że systematycznie stosuje metody aktywne, 76% badanych wskazało burzę mózgów, 47% metaplan, 100% , 76% kulę śniegową, 82% portfolio, 59% mapę mentalną, 76% prezentację multimedialna. Nikt nie wskazał analizy SWOT, a jako inne metody nauczyciele podawali dramę, kinezjologię edukacyjną, niedokończone zdania, wiersz, piosenkę. Uczniowie w ankietach potwierdzają stosowanie na lekcjach metod aktywnych.

Na pytanie: Czy na lekcjach pracujesz metodami aktywnymi, jeśli tak, zaznacz którymi? -  tak często zaznaczyło 73 uczniów (70%) , tak czasami zaznaczyło 32 (30%).

Burzę mózgów wskazało 73 (70%) badanych,

Metaplan -  44 (42%) badanych,

Drzewo decyzyjne -  75 (71%) badanych,

Kulę śniegową – 52 (50%),

Analizę SWOT – 20  (19%),

Portfolio – 54 (51%),

Mapę mentalną – 54 (51%)

 

Czy i w jaki sposób analizowane są efekty uczenia się?

 

Jak wynika z ankiet i  dokumentacji nauczyciele przedmiotów i wychowawcy dokonują analizy efektów uczenia poprzez  sprawdziany, poprzez testy diagnozujące i  raporty, testy kompetencji, sprawdziany próbne, bieżące ocenianie. Zdecydowana większość uczniów – 87% twierdzi, że zna zasady oceniania obowiązujące w szkole; 2% nie zna , zaś 11 % uważa, że zna zasady oceniania tylko trochę. 95 % ankietowanych  uczniów twierdzi, że są na bieżąco zapoznawani z oceną ich nauki; 5% odpowiedziało, że nie jest zapoznawana na bieżąco. Tylko 66% badanych uczniów zna wyniki testu diagnozy Nowej Ery.

Po analizie wyników sprawdzianu zewnętrznego rada pedagogiczna podejmuje wnioski do realizacji. Wszyscy nauczyciele w zespołach przygotowują plan wdrożenia wniosków oraz analizę efektów wdrażania wniosków  jako podsumowanie pracy w roku szkolnym. Wyniki wszystkich sprawdzianów, w tym diagnoz i testów kompetencji są analizowane a wynikające z nich wnioski nauczyciele wykorzystują w swojej pracy. Na posiedzeniach podsumowujących pracę szkoły przedstawiane są efekty pracy psychologiczno – pedagogicznej – efekty zajęć wyrównawczych, rozwijających, specjalistycznych, w tym  korekcyjno – kompensacyjnych, rewalidacyjnych, logopedycznych. Według nauczycieli efektem analiz są:

- wnioski z raportów,

- plany naprawcze,

- koncepcja pracy szkoły,

- zajęcia dodatkowe w ramach KN.

15 ankietowanych  nauczycieli  (88%) badanych odpowiedziało, że wykorzystuje raporty z diagnozy NOWEJ ERY w dalszej pracy dydaktycznej; 2 (12%) że nigdy

 

WYNIKI:

 

MOCNE STRONY

- zaangażowanie  wszystkich nauczycieli w planowanie i organizowanie pracy dydaktycznej

- aktywność nauczycieli w podejmowaniu różnych form doskonalenia, w tym doskonalenie w zakresie nowoczesnych technik uczenia się

 

SŁABE STRONY

 

- zbyt mała różnorodność stosowanych metod aktywnych,  doświadczeń, obserwacji, zajęć w terenie, wycieczek dydaktycznych, filmów,  również  z wykorzystaniem zasobów środowiska i technologii komputerowej

 

WNIOSKI:

 

1. Procesy edukacyjne w szkole są odpowiednio planowane i organizowane
2. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się.
3. Systematycznie analizuje się i modyfikuje procesy edukacyjne.
4. W szkole analizowane są efekty uczenia się.

 

REKOMENDACJE:

1. Opracować przy współpracy z rodzicami i wdrożyć harmonogram wycieczek szkolnych.
2. Zwiększyć różnorodność metod aktywnych, ćwiczeń, obserwacji, doświadczeń, zajęć w terenie.
3. Opracować ciekawą metodę ewaluacji lekcji  i zajęć dodatkowych
4. Rozwijać  u uczniów umiejętności samooceny ( np. udział wspólnie z rodzicami w rozmowach na temat osiągnięć w nauce).
5. Włączać rodziców w proces planowania  przygotowania swoich dzieci do sprawdzianu.

 

 

                                                                 opracowanie:

Grażyna Bajgier

Elżbieta Grzejda